Dutch Foundation for Ladakhi Nuns

ter ondersteuning van tibetaans-boeddhistische nonnen in Ladakh, India

header

Secretariaat
Bangkokdreef 207
3564SM Utrecht
Nederland | Contact

myra in bergen web

Myra de Rooy wereldreizigster
bergen beklimmen en mensen ontmoeten

tekst: Ada de Boer

Een erfelijke belasting? Toen Myra de Rooy’s moeder zwanger van Myra was, beklom ze een van de hoogste bergen van Oostenrijk, haar oma skiede en reed motor, haar vader was een fervent bergbeklimmer…
Met haar ouders en zusje maakte Myra al in haar kindertijd huttentochten in de bergen. In de studietijd bloeide haar liefde voor bergbeklimmen helemaal op: het verleggen van grenzen, het volledige vertrouwen dat bergbeklimmers in elkaar moeten hebben, hangend aan touw en pikhouweel. Myra schreef diverse boeken over haar talloze bergtochten.
Een interview over haar reizen en haar betrokkenheid bij de nonnen in Ladakh

Wat was je allermooiste ervaring in de bergen?

‘Een lastige vraag als je al zo lang in de bergen komt, al die verschillende ervaringen. Klimtochten, zoals de eerste Nederlandse vrouwenexpeditie, mijn vele trektochten, vaak alleen in Tibet, de Himalaya of Noorwegen. Tochten in de winter, soms door extreme kou of sneeuw, lopen over de bevroren Zanskar-rivier in Noordwest-India en slapen in grotten. Of juist zomertochten met een tent. Heel bijzonder zijn voor mij ook de ontmoetingen met de mensen die op die onherbergzame plekken wonen.
Maar het allermooiste zijn toch de woeste landschappen, natuurkrachten, rust en ruimte. De bergen zijn voor mij een plaats die voelt als thuiskomen en om bij te tanken.’

Heilige berg Kailash

 myraderooy met gephel nonnen web

 

Ben je wel eens bang geweest?

‘Natuurlijk en angst kan je ook behoeden voor gevaar. Ik was vooral bang op momenten dat iemand anders in levensgevaar was. Zo stierf een jonge Tibetaanse vrouw bijna in mijn armen door hoogteziekte, tijdens een voettocht rond de heilige berg Kailash. Wie over de 5660 meter hoge Drolma La (Drolma is de belangrijkste Tibetaanse vrouwelijke boeddha; La betekent pas) komt, wordt volgens de overlevering symbolisch herboren. Voor deze pelgrim was deze bergpas bijna fataal. Gelukkig kon ik haar samen met Tibetanen op tijd in een lokaal ziekenhuis krijgen.’

Hoe ga je met angst om?

‘Ik heb veel ervaring in de bergen, maar ik moet altijd blijven oppassen. Er zijn vrienden van mij in de bergen om het leven gekomen. De bergen zijn altijd groter dan ik en blijven altijd de baas - en dat is maar goed ook. En als het keer misgaat, dan is het gewoon meen tijd. Dat kan ik misschien gemakkelijk zeggen, omdat ik al zo veel mooie dingen in de bergen heb meegemaakt.’

Je schreef het boek ‘Vrouwen in Boeddha’s bergen’. Wat raakt je speciaal in de vrouwen in de Himalaya?

‘Ik vind het knap hoe vrouwen in de Himalaya zich onder vaak extreme omstandigheden staande houden en vol levenslust zijn.Na het overlijden van mijn man ging ik naar de heilige berg Kailash. Op verzoek van een uitgever schreef ik een boek over boeddhistische nonnen in Tibet en Ladakh. Ik was daar al vaak geweest, maar toen ging ik er met een ander doel heen. En kwam er inspirerende en krachtige vrouwen tegen die hun bijzondere levensverhaal met mij deelden.’

Liever herboren als man dan als vrouw…

Kun je beter een vrouw daar of hier zijn?

‘Ik denk dat je beter hier vrouw kan zijn. Ik kreeg alle mogelijkheden te doen wat ik wilde: geologie studeren, reizen, boeken schrijven. Maar in de Himalaya ligt de grootste werklast wat meer bij vrouwen dan mannen: vrouwen werken vaak op het land, of combineren hun werk met het gezin. Vaak zijn de gezichten van vrouwen ook meer getekend dan die van mannen. Ook krijgen vrouwen minder kansen dan mannen. Toen ik mijn boek over nonnen schreef, vroeg ik hen altijd of ze liever als man of als vrouw herboren wilden worden. Bijna alle nonnen zeiden dat een man het meestal makkelijker heeft in het leven en meer kansen krijgt.

Maar een non die in een SOS-kinderdorp werkte, zei dat het haar niet uitmaakte: ‘Ik heb nu een goed leven als vrouw, dus dat kan in een toekomstig leven ook.’ En de non en Tibetaanse arts Tsering Palmo was nog stelliger: ‘Ik word graag herboren als vrouw, dan kan ik andere vrouwen helpen.’

Wat hebben de vrouwen in de Himalaya nodig om hun positie te verbeteren?

‘Goed onderwijs blijft een van de belangrijkste pijlers op weg naar gelijkwaardigheid. Dat maakt het mogelijk om op eigen benen te staan.’

 Vrouwen en boeddhisme

Denk je dat boeddhisme de vrouwen tot steun is door een evenwichtige geest of juist in de weg zit? In het algemeen zijn traditionele zienswijzen en religies niet in het voordeel van vrouwen. Hoe zie je dat voor de vrouwen in de Himalaya?

‘Ik denk dat het boeddhisme vrouwen daar vooral tot steun is. Mijn boek Het Windpaardhuis gaat over Tibetaanse ex-politieke gevangenen, vier mannen en vier vrouwen. Het boeddhisme gaf hen veel steun in gevangenschap en tijdens martelingen. Het hielp hen te overleven.
Het is natuurlijk wel zo dat het boeddhisme tot bloei kwam in een tijd dat vrouwen een achtergestelde positie in de maatschappij hadden. Dus ook in het boeddhisme hadden vrouwen minder aanzien en minder kansen dan mannen. Dat verandert maar langzaam. Zo moet een oude non respect betonen aan een jonge man die nog maar net monnik is. Je hebt het Tibetaanse spreekwoord: ‘Wil je een lama in je gezin, laat je zoon monnik worden. Wil je een dienstmeid in je gezin, laat je dochter non worden.’ Dat zegt genoeg.’

Hebben jonge vrouwen nog steeds belangstelling om non te worden?
‘Ja zeker! Zelfs wat meer dan vroeger lijkt het. De opleidingsmogelijkheden en de kansen om je als non echt te ontwikkelen, zijn veel groter dan vroeger. Ook is het vrouwen nu toegestaan om de 13-jarige Geshe-opleiding in de boeddhistische filosofie volgen. Vroeger mocht dat niet.’

Nonnen als wegarbeidsters
Hoe kwam je terecht bij de Dutch Foundation for Ladakhi Nuns?
‘Via de oprichtster van DFLN, fotografe Marlies Bosch. Zij las mijn eerste boek en vroeg me in het bestuur te komen. In 1995 bezocht Marlies in Ladakh - in het uiterste noordwesten van India - een internationale conferentie voor boeddhistische vrouwen. Zij ontmoette daar de plaatselijke nonnen en zag de slechte situatie waarin ze verkeerden (www.ladakhnuns.com/geschiedenis.html). Nonnen werden ingezet als hulp in de huishouding, werkten voor monniken of zelfs in zware beroepen zoals wegarbeidster. Er bleef zodoende nauwelijks tijd over voor geestelijke ontwikkeling. En in financieel opzicht en qua educatie zaten ze in een achterstandspositie.’

Nonnen voorzien nu in eigen onderhoud

Wat doe je bij de DFLN? En wat is voor jou de kern van wat je voor de stichting doet?

‘Ik ben op het moment voorzitter. Omdat we een kleine organisatie zijn, hebben de bestuursleden meerdere taken. Gezamenlijk organiseren we ons jaarlijkse Ladakh-festival (www.ladakhnuns.com/nieuws/festivals.html). We betalen zelf onze kosten als we naar Ladakh reizen.Voor mij is het belangrijkste dat ik bijdraag aan de zelfredzaamheid van de nonnen. Ik ga voor een goede opleiding voor de nonnen. Ik hoop dat ze door werk of andere activiteiten uiteindelijk in hun eigen onderhoud kunnen voorzien (www.ladakhnuns.com/doelstelling.html).
Het is mooi om te zien dat veel nonnen die door ons gesteund werden, nu een sociale functie in de maatschappij hebben, zoals lerares, arts of sociaal werker.’

Wat is je droom voor de nonnen in Ladakh?

‘Dat de meisjes en vrouwen dezelfde kansen krijgen als jongens en mannen. En dat ze een gelukkig leven krijgen. Een aantal nonnen blijft niet hun hele leven non, ze treden uit of stichten een gezin. Dat maakt ons niet uit, we zijn geen boeddhistische stichting. Het belangrijkste is dat ‘onze nonnen’ in een veilige omgeving opgroeien, want het zijn vaak meisjes en jonge vrouwen uit arme gezinnen.’

Kun je een voorbeeld noemen van een non die wordt gesteund door de DFLN?

‘Ik denk aan de non Chamba. Ze arriveerde als schuchtere en verlegen tiener, die nauwelijks onderwijs had gevolgd en in haar jonge leven vooral hard had moeten werken. In het klooster bloeide ze op. Ze is nu de steun en toeverlaat van de abdis en geeft les aan dorpsvrouwen. Ze heeft zichzelf Engels geleerd en gaat zonder schroom om met de toeristen, die het door de DFLN gebouwde guesthouse bezoeken.’

 Je hebt veel nonnen ontmoet, wie heeft je het meeste getroffen en waarom?

‘De non en Tibetaans arts Tsering Palmo, een charismatische non die de Ladakh Nuns Association heeft opgericht. Een wijze en doortastende vrouw, die zich ondanks veel weerstand en vooroordelen inzet voor de nonnen. Ik heb in Vrouwen in boeddha’s bergen haar bijzondere levensverhaal beschreven. Voor veel vrouwen en meisjes in Ladakh is zij echt een rolmodel.’

Boeken van Myra de Rooy

(www.myraderooy.nl/publicaties/boeken/)

Vrouwen in Boeddha’s bergen
Reizen in Tibet, Nepal en Ladakh

Dochters van de bergen
Reizen in Tibet, Nepal en Ladakh
Sterke vrouwen uit Iran, Ladakh, Oost Turkestan en Tibet

Chamlang
De eerste Nederlandse vrouwen expeditie

Het Windpaardhuis
Levensverhalen in de schaduw van Tibet

We hebben 142 gasten online